Trước đó, cuối tháng 3, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP.HCM đã ký văn bản số 1157/UBND-TH gửi Bộ Xây dựng để xin ý kiến về thành phần hồ sơ, đề án phân loại đô thị và chương trình phát triển đô thị phục vụ đề án thành lập thành phố trực thuộc TP.HCM.
Theo đó, TP.HCM đang xây dựng đề án thành lập thành phố phía Đông trực thuộc TP.HCM trên cơ sở sáp nhập quận 2, 9 và Thủ Đức để hình thành khu đô thị sáng tạo tương tác cao. Theo dự kiến, sau khi được thành lập, thành phố phía Đông của TP.HCM sẽ có quy mô hơn 1,1 triệu dân, được bố trí trên tổng diện tích tự nhiên hơn 211 km2. Theo tiêu chuẩn quy định, quy mô dân số của thành phố phía Đông sẽ đạt hơn 779,98% và diện tích tự nhiên cũng đạt hơn 141%.
Tuy nhiên, việc sáp nhập cùng lúc ba quận 2, 9 và Thủ Đức để thành lập thành phố trực thuộc thành phố là chưa có tiền lệ. Nếu thực hiện được thành phố phía Đông, TP.HCM sẽ là địa phương đầu tiên của cả nước có mô hình “thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương”.
Trên cơ sở đề nghị của Bộ Nội vụ, cuối tháng 3 vừa qua, UBND TP có Công văn số 1157/UBND-TH kiến nghị Bộ Xây Dựng xem xét, cho ý kiến về thành phần hồ sơ, đề án phân loại và chương trình phát triển đô thị đối với trường hợp TP Hồ Chí Minh sáp nhập 3 quận để thành lập thành phố trực thuộc thành phố.
 |
Kết quả, sau quá trình nghiên cứu, Bộ Xây dựng đã có Công văn phúc đáp UBND TP.HCM như sau:
Cụ thể, theo Bộ Xây dựng, về cơ sở pháp lý, căn cứ Khoản 1, Điều 110, Hiến pháp năm 2013 và Khoản 2, Điều 2 Luật Tổ chức chính quyền địa phương, việc đề xuất thành lập thành phố trực thuộc thành phố trực thuộc Trung ương là phù hợp quy định của pháp luật.
Các tiêu chuẩn thành lập thành phố đã được quy định tại Điều 5 của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.
Theo Công văn số 1157/UBND-TH, đề xuất sáp nhập quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức của UBND TP.HCM đã áp dụng quy định khuyến khích việc sắp xếp các đơn vị hành chính không thuộc diện quy định để giảm số lượng đơn vị hành chính phù hợp với quy định của Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14 ngày 12/3/2019 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 – 2021.
Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cho rằng, việc đề xuất sáp nhập quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức để thành lập thành phố phía Đông thành phố và áp dụng “không xem xét điều kiện về sự phù hợp với định hướng quy hoạch, chương trình phát triển đô thị và tiêu chuẩn về đơn vị hành chính trực thuộc đối với đơn vị hành chính dự kiến hình thành sau khi sắp xếp” là chưa đủ cơ sở pháp lý.
Bên cạnh đó, Nghị quyết số 54/2017/QH14 ngày 24/11/2017 về thí điểm cơ chế chính sách đặc thù phát triển TP.HCM cũng không quy định các vấn đề có liên quan đến việc thành lập thành phố trực thuộc thành phố.
Hơn nữa, TP.HCM chưa hoàn thành xây dựng, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt Đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tại TP giai đoạn 2019 – 2021.
Vì vậy, Bộ Xây dựng đề nghị UBND TP.HCM chỉ đạo Sở Nội vụ, Sở Xây dựng và các cơ quan có liên quan phối hợp xây dựng hoàn thiện việc lập Đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện cấp xã tại thành phố theo quy định của Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 24/12/2018 của Ban Chấp hành Trung ương về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã (trong đó có phương án sáp nhập quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức để thành lập đơn vị hành chính cấp huyện là quận hoặc đơn vị hành chính tương đương).
Bộ Xây dựng cũng nhận định, theo 2 Công văn nói trên, UBND TP.HCM đã có định hướng quy hoạch phát triển đô thị sáng tạo phía Đông thành phố nhưng chưa nêu rõ khu vực dự kiến hình thành đô thị đã có Quy hoạch chung đô thị, Chương trình phát triển đô thị được nghiên cứu, trình phê duyệt hay chưa.
Quy hoạch chung TP được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 24/QĐ-TTg ngày 6/1/2010 chưa có nội dung định hướng phát triển đô thị sáng tạo phía Đông thành phố.
Do đó, căn cứ Luật Quy hoạch, Luật Quy hoạch đô thị, Bộ Xây dựng đề nghị UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo các cơ quan chức năng báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả rà soát quy hoạch và chủ trương về việc thành lập thành phố sáng tạo phía Đông thành phố, là cơ sở để lập Quy hoạch chung thành phố phía Đông, Chương trình phát triển đô thị thành phố phía Đông trực thuộc thành phố.
Đồng thời, Bộ Xây dựng đề nghị, việc đánh giá phân loại đô thị phải tuân thủ các quy định của Luật Quy hoạch đô thị, Nghị quyết số 1210/2016/NQ-UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị. Đối với hồ sơ phân loại đô thị, thực hiện theo quy định tại Khoản 2, Điều 12 của Nghị quyết số 1210/2016/NQ-UBTVQH13.
Mới đây, UBND TP.HCM đã ra Quyết định 1379, thành lập Ban chỉ đạo về xây dựng Khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông thành phố.
Theo đó, Ban chỉ đạo gồm 22 thành viên do ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP làm Trưởng ban chỉ đạo. Sở Quy hoạch Kiến trúc là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo.
Về chức năng nhiệm vụ, Ban chỉ đạo sẽ điều hành, chỉ đạo trực tiếp việc tổ chức thực hiện 8 nhóm hoạt động xây dựng đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông TP.HCM.
Cụ thể, tổ chức nghiên cứu lập quy hoạch phát triển tổng thể Khu đô thị sáng tạo phía Đông, các quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5000 hoặc tỷ lệ 1/2000 đối với các khu vực trọng tâm phát triển đô thị sáng tạo và các quy định quản lý, hướng dẫn thực hiện quy hoạch; tổng hợp một số định hướng và chỉ tiêu quan trọng đưa vào đồ án điều chỉnh quy hoạch chung thành phố đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060; xây dựng các tiêu chí đánh giá chất lượng các đồ án quy hoạch tỷ lệ 1/500, thiết kế hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong khu vực.
Tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội về y tế, giáo dục, văn hóa, thể dục thể thao cho khu vực phía Đông TP theo định hướng chung về phát triển đô thị sáng tạo, tương tác cao.
Xây dựng chiến lược phát triển kinh tế tri thức, các chương trình kêu gọi đầu tư phát triển đô thị và thu hút nhân tài đến sống và làm việc tại khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông; nghiên cứu các chính sách, giải pháp và nguồn lực thực hiện quy hoạch và phát triển khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông.
Chỉ đạo công tác tăng cường cải cách hành chính, đổi mới quản lý nhà nước, xây dựng cơ chế phối hợp giữa 3 quận gồm quận 2, 9 và Thủ Đức, nghiên cứu kinh nghiệm ở các thành phố lớn của nước ngoài để đề xuất cơ chế, chính sách, giải pháp phát triển hệ sinh thái sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh cho khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông TP, hướng đến chuẩn bị thành lập bộ máy hành chính thành phố hướng Đông.
Xây dựng và phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu đô thị tập trung bao gồm hệ thống dữ liệu về đất đai, giao thông, kênh rạch, công trình trên địa bàn 3 quận, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ nhằm nâng cao năng lực quản lý các nguồn lực.
P.V (tổng hợp)
